Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2019

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο

 

"Με κλώνους ελιάς, δάφνης και κυρίως βελανιδιάς, παιδιά αμφιθαλή που είχαν στη ζωή και τους δυο γονείς, πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι να κάνουν ποδαρικό και να δώσουν τις ευχές τους κατά την αλλαγή του έτους. Οι Αθηναίοι τους έδωναν φρούτα, λάδι, σύκα, ρόδια κι ό,τι άλλο είχαν. Όλα αυτά τα κρέμαγαν στις "καλένδες" του ξύλου κι έτσι δημιουργήθηκε η λέξη "κάλαντο". Tα παιδιά που έλεγαν τα κάλαντα ονομάζονταν "ειρησιώνες" επειδή στερέωναν με μαλλί τα προαναφερόμενα. Οι κλώνοι έμεναν στολισμένοι με καρπούς και δώρα της φύσης. δώδεκα μέρες (όσοι και οι θεοί του Ολύμπου) κι έτσι δημιουργήθηκε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δένδρο.
Η λατρεία και ο στολισμός της δρυός συνεχίστηκε στις γιορτές των "Σατουρναλίων" κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Οι γιορτές αυτές κυριάρχησαν σ’ όλη σχεδόν την Ευρώπη και συνεχίστηκαν μέχρι τον 8ο αιώνα. Ο Βονιφάτιος Μομφερατικός αντικατέστησε την δρυ με το έλατο για να ξεκόψει τη νέα θρησκεία απ’ τις αρχαίες τελετές των Ελλήνων. Ο Λούθηρος συστηματοποίησε αυτήν την προσπάθεια.Το έθιμο αυτό ξαναγύρισε στη χώρα μας στην εποχή της Βαυαροκρατίας (μετά το 1833). Μόνο που αυτή τη φορά είναι έλατο. Αρχικά καθιερώθηκε στο παλάτι κι αργότερα σ΄ όλη την επικράτεια."

Απόσπασμα από το βιβλίο: "H Αμαδρυάδα και τα ιερά δάση της Ελλάδος"

Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2019

Ετοιμαζόμαστε για την Πράσινη Παρασκευή.


Ετοιμαζόμαστε για την Πράσινη Παρασκευή. Αύριο φεύγουν τα δεματάκια με βελανίδια άγριας Βελανιδιάς από την Όθρυ. Μέσα στην εβδομάδα μπορείτε να μαζέψετε κι εσείς τα δικά σας. 29 Νοεμβρίου φυτεύουμε όλοι. Ανεβάζουμε φώτο στα κοινωνικά μέσα με tag #prasiniparaskevi

Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2019

Πράσινη Παρασκευή 2019


Μας μένουν 10 μέρες για την Πράσινη Παρασκευή!
Στις 29 Νοεμβρίου φυτεύουμε όλοι από ένα δέντρο. Ή και περισσότερα.
Ενημερώστε φίλους, προμηθευτείτε σπόρους ή δεντράκια και... αντεπίθεση!
Απέναντι στον καταναλωτισμό, εμείς φυτεύουμε ζωή σ' έναν κόσμο πλαστικό!
Απέναντι στην καταστροφή, εμείς ψηφίζουμε δράση και όχι κόμματα.
Μη μένεις στη διαμαρτυρία μπροστά σε μια οθόνη. Γίνε το παράδειγμα.
Φύτεψε και ανέβασε φωτογραφία με hashtag #prasiniparaskevi

Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2019

Ικαρία



«Τα πλέον αξιοσημείωτα πράγματα της νήσου αυτής είναι ο αήρ και το ύδωρ, τα οποία είναι τόσο υγιεινά, ώστε να καθιστούν τους κατοίκους πολύ μακροβίους. Είναι, επομένως, πολύ συνηθισμένο το φαινόμενον να συναντήσει κανείς εις αυτήν ανθρώπους εκατοντούτεις, πράγμα που είναι πολύ εκπληκτικό, όταν λάβει κανείς υπ’όψιν την σκληραγωγημένην ζωήν που διάγουν...Προ της ορισμένης ώρας του φαγητού, είναι αδύνατον να βρεθεί άρτος, σε όλην την νήσον. Ολίγον μόνον προ αυτής, λαμβάνουν την αναγκαία ποσότητα σίτου, την αλέθουν εις τον χειρόμυλον, ψήνουν την ζύμην εις μίαν πλακωτήν πέτραν, και αφού ψηθεί, ο αρχηγός της οικογένειας μοιράζει την ψημένην αυτήν ζύμην κατά ίσα μέρη εις τα μέλη της οικογενείας. Αν, δε, παρευρίσκεται κανείς ξένος, του προσφέρεται μερίδιον, που αφαιρείται από τους άλλους κατ’ αναλογίαν... Νερώνουν τον οίνον κατά το εν τρίτον....Η δίαιτα τους είναι πτωχή, όμως τα σώματα τους είναι εύρωστα και σκληραγωγημένα και οι άνθρωποι γενικώς είναι μακρόβιοι. Και ζούν ως να πιστεύουν ότι δεν πρόκειται να επιζήσουν μέχρι της επομένης ημέρας. Ευχαριστημένοι που κατορθώνουν να αντιμετωπίσουν τις στοιχειώδεις ανάγκες της ημέρας... Αυτή είναι η εικόνα της μικράς νήσου, της πτωχότερης και όμως της ευτυχέστερης από όλες τις άλλες του Αιγαίου Πελάγους».

Αρχιεπίσκοπος Ιωσήφ Γεωργιρήνης (1677)

Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2019

ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ και φέτος για δεύτερη χρονιά!

Πανελλαδική ημέρα δενδροφύτευσης.
 Εμείς απέναντι στον καταναλωτισμό, διαλέγουμε έναν άλλο τρόπο ζωής. Τον εθελοντισμό. Την φύση. Τη ζωή. 
Στις 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ, οργανώνουμε την δική μας ημέρα προσφοράς. Προσφοράς στη φύση!

Και αυτό το καλοκαίρι είχαμε τρομερής έκτασης δασικές πυρκαγιές. Η ελληνική φύση καταστρέφεται. Οι εμπρηστές καίνε και οι εργολάβοι φυτεύουν ανεμογεννήτριες. Η ευαισθησία όλων μας δεν πρέπει να μένει μόνο σε μία διαδικτυακή αγανάκτηση, αλλά να αποδειχθεί και στην πράξη. Το φθινόπωρο θα είναι η σειρά μας για αντεπίθεση... Η μόνη αληθινή αντίσταση στην καταστροφή είναι η δημιουργία. Βγαίνουμε με τους φίλους μας σε κάθε σημείο της Ελλάδας και φυτεύουμε έστω κι ένα δέντρο. Στο δάσος, σε καμένες εκτάσεις, σε ελεύθερους αστικούς χώρους, παντού!

Πάρτε τηλέφωνο τους φίλους σας και αντί για καφέ πάτε μια μέρα για δενδροφύτευση. Δηλώστε συμμετοχή άμεσα σαν ομάδα, σχολείο, σύλλογος ή παρέα, και την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου κάνουμε όλοι μαζί μία κίνηση συμβολική αλλά και αποτελεσματική. Αφιερώνουμε έστω και μία ώρα, φυτεύοντας έστω κι ένα βελανίδι, βγάζουμε φωτογραφίες σε όλα τα κοινωνικά δίκτυα, ενημερώνουμε δημοσιογράφους, δίνουμε ραντεβού για του χρόνου πιο δυναμικά! 

Ενάντια στον καταναλωτισμό, φυτεύουμε ζωή σ' έναν κόσμο πλαστικό! 

Κοινοποιούμε παντού. Προσκαλούμε φίλους. Αν δεν μπορείτε να βρείτε σπόρους ή φυτά ζητήστε εδώ άμεσα. Γίνετε συνδιοργανωτής ή χορηγός επικοινωνίας. Δηλώσεις συμμετοχής εδώ και στο email: prasiniparaskevi@gmail.com


Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2019

Μυθικός χρόνος

Οι μύθοι είναι κυκλικοί με τον τρόπο που βλέπουν το χρόνο. Ακολουθούν τον κύκλο της φύσης. Οι μύθοι είναι ιστορίες που δεν έχουν συμβεί ποτέ, αλλά συμβαίνουν συνεχώς. Σε αντίθεση με αυτό, είναι η σύγχρονη γραμμική μας κατανόηση του χρόνου. Μια διαρκής εξέλιξη προς έναν αβέβαιο στόχο.


Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου 2019

Η ήμερη βελανιδιά ενάντια στις πυρκαγιές στη λειψυδρία και στην ερημοποίηση

Η ήμερη βελανιδιά (Quercus ithaburensis Decaisne subsp. macrolepis syn. Quercus aegilops) είναι δέντρο φυλλοβόλο ή ημιαειθαλές, ολιγαρκές, θερμοξηρόβιο και φωτόφιλο, που ξεχωρίζει από τις άλλες βελανιδιές λόγω των τεράστιων διακοσμητικών κυπέλλων, τα οποία μπορεί να έχουν βάθος 4 εκ. με όμορφα χνουδωτά, μακριά λέπια που γυρίζουν προς τα έξω. Τα βελανίδια της είναι πολύ καλή και εύπεπτη τροφή για τα άγρια και οικόσιτα ζώα (κυρίως χοίρους, πρόβατα και κατσίκες) περιέχουν άμυλο σε ποσοστό 80 – 90 τοις εκατό, λίγες πρωτεΐνες και πολλές τανίνες, ενώ τα κύπελλα και ιδίως τα λέπια του, παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν είτε υπό μορφή σκόνης ή υγρή μορφή για τη βυρσοδεψία.


Παρόλο που μερικοί δρυμώνες ακόμη παραμένουν στη νότια Αλβανία, Ελλάδα (ειδικά στην Αιτωλοακαρνανία και τα νησιά), Τουρκία, Λίβανο, Ιορδανία, Ισραήλ και Συρία, η έκταση της Ήμερης Βελανιδιάς έχει σημαντικά μειωθεί ανά τους αιώνες. Ο δρυμώνας της Αιτωλοακαρνανίας είναι ο μεγαλύτερος που υπάρχει στα Βαλκάνια. Οι λόγοι για την ιστορική της παρακμή είναι πολλοί: η αξία της βελανιδιάς μειώθηκε καθώς η ζήτηση για τη βυρσοδεψία έπεσε, κάνοντάς την έτσι εξαιρετικά ευάλωτη στη συστηματική υλοτόμηση για τη δημιουργία καλλιεργήσιμης γης.

Όμως, είναι ένα δέντρο μεγάλης αξίας – όπως πολλές βελανιδιές, έχει μεγαλοπρεπή εμφάνιση όταν είναι ώριμη. Τα κλαδιά της απλώνονται κατά πλάτος και τα φύλλα της είναι λαμπερά σκουροπράσινα από πάνω και βελούδινα γκριζοπράσινα από κάτω. Εδώ και χρόνια οι βελανιδιές έχουν εμπνεύσει συγγραφείς και ποιητές.

Το δέντρο είναι επίσης γνωστό ως καταφύγιο βιοποικιλότητας, παρέχοντας ανάμεσα στα κλαδιά του και γύρω από τη βάση του κατοικία σε αναρίθμητoυς οργανισμούς. Επειδή οι ρίζες της προχωρούν βαθιά στο έδαφος (μπορεί να φτάσουν τα 10 μέτρα βάθος) και δεν περιέχει εύφλεκτο ρετσίνι, η Ήμερη Βελανιδιά έχει εξαιρετική αντίσταση τόσο στους ανέμους, όσο και στη φωτιά. Το σημαντικότερο όλων, όμως, είναι ότι αντέχει την ξηρασία και απαιτεί λίγο νερό για την εγκατάστασή της. Με τόσα πολλά λοιπόν υπέρ της είναι εκπληκτικό το πώς αυτό το δέντρο δεν προτιμάται για αναδάσωση.

Κυριακή 25 Αυγούστου 2019

The Emerald Forest

 

Καταστροφή δασών υπήρχε πάντα. Η αδυσώπητη όμως πρόοδος της βιομηχανικής-τεχνολογικής κοινωνίας, η οποία δεν έχει ούτε όρια ούτε σύνορα, η οποία καταβροχθίζει τα πάντα, όπου όλοι θέλουν να κατακτήσουν και να καλύψουν τις ανάγκες παραγωγής, πωλήσεων και κατανάλωσης, δεν έχει προηγούμενο. Η άγρια ζωή εκδιώκεται σε κάθε σημείο του πλανήτη. Μαζί με τα δέντρα, λαμβάνουν χώρα και γενοκτονίες αρχαίων πληθυσμών από τα δάση που είναι το σπίτι τους, εστία των θεών τους και των παραδόσεών τους.
Υπάρχει μία ωραία ταινία από το 1985, του John Boorman, με τίτλο «The Emerald Forest». Εκεί στον Αμαζόνιο, η φυλή των «αόρατων ανθρώπων» φαινόταν να εξαφανίζονται μαζί με τα δέντρα, τη βλάστηση, το τραγούδι των πουλιών. Στην κινηματογραφική μυθιστορία, οι άνθρωποι αυτοί βίωναν αυτό που σήμερα βιώνουν πολλοί λαοί που ζουν στον Αμαζόνιο, έναν άνισο πόλεμο. Τί είναι όμως γι' αυτούς τους ανθρώπους η έννοια της υπεράσπισης της πατρίδας τους; Είναι μια σχέση με τον ζωτικό τους χώρο βασισμένη στην ιερότητα, όπου τα δέντρα, τα ζώα, τα ποτάμια και οι λίμνες ζουν ως κάτι περισσότερο από απλή χλωρίδα και πανίδα. Αποτελούν την ενσάρκωση ή την «ορατή» διάσταση των πνευμάτων που ζωντανεύουν την δημιουργημένη και άμεση εκδήλωση του θείου. Όπως πρόσφατα συνέβη και με τους Ινδιάνους του Standing Rock, αλλά και κάθε χρόνο στον Αμαζόνιο, αυτοί οι λαοί εκδιώκονται, υποβάλλονται σε βία, φυλακίσεις και δολοφονίες και όλ' αυτά επειδή δεν θέλουν να παραιτηθούν από το ιερό, δεν θέλουν ψηλές καμινάδες καπνού αντί των αιωνίων δέντρων, δεν θέλουν το τρελό ναρκωτικό που ονομάζεται «καταναλωτισμός». Στην ουσία, δεν θέλουν να είναι «πολιτισμένοι» σαν εμάς. Στην κινηματογραφική ιστορία, όταν όλα έμοιαζαν χαμένα, όταν η φυλή είχε υποστεί μια βαριά σφαγή, οι τελευταίοι επιζώντες εκτελούν μια τελετουργία και τραγουδούν μια προσευχή, όπου επικαλούνται τους προγόνους τους και τα πνεύματα του δάσους για άλλη μια φορά. Και οι δυνάμεις που κατοικούν στο υπεραισθητό θα τους ακούσουν. Η δύναμη της φύσης, θα σκοτώσει το καταστροφικό τέρας με τα όπλα της. Η τεχνολογική και βιομηχανική δύναμη δεν μπορεί να κάνει τίποτα.
Ένα ωραίο φινάλε που στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει καθόλου συχνά, αλλά που θέλει να περάσει ένα μήνυμα στους «σύγχρονους και πολιτισμένους» λαούς του δυτικού τρόπου ζωής. Αυτούς που εθισμένοι στην ταχύτητα, αποστερημένοι τώρα πια απ' όλες τις διαστάσεις του ιερού και φουσκωμένοι από ιδεολογική αλαζονεία που τους οδηγεί να αποκαλούν αυτούς τους ανθρώπους «άγριους και πρωτόγονους» που απορρίπτουν τις νίκες και τα οφέλη της θεάς «προόδου». Θέλει να περάσει το μήνυμα ότι, παρά την υλικοτεχνική πρόοδο του κόσμου μας, όλα αυτά είναι πραγματικά μόνο μια φαντασίωση όταν ο πολιτισμός μας είναι θεμελιακά ανισόρροπος και καρκινικός. Μια μεγάλη φαντασίωση, που μπορεί αργά ή γρήγορα να εξαφανιστεί από οποιονδήποτε έχει μια βαθιά και ιερή αγάπη για τη γη του.

Σάββατο 3 Αυγούστου 2019

Ο Συμβολισμός του Κέντρου

Mircea Eliade



Συγκρίνοντας την αρχαϊκή πίστη με τα ουράνια αρχέτυπα των πόλεων και των ναών, δια δεδομένων στοιχείων και πεποιθήσεων, ανακαλύπτουμε, ότι όλα αναφέρονται, στο Κέντρο. Αυτό το ζήτημα το εξετάσαμε σε προηγούμενή μας εργασία. Εδώ απλώς θα ανακεφαλαιώσουμε τα συμπεράσματά μας. Η αρχιτεκτονική του συμβολισμού του Κέντρου μπορεί να σχηματισθεί ως εξής:
α. Το ιερό Όρος - όπου ο ουρανός και γη συναντώνται - τοποθετείται στο Κέντρο του κόσμου.
β. Κάθε ναός ή ανάκτορο - και κατ' επέκταση κάθε ιερή πόλη ή βασιλική κατοικία είναι ένα ιερό Όρος, και αναλόγως αποτελεί Κέντρο.
γ. Θεωρούμενη ως άξονας του κόσμου (axis mundi), η ιερή πόλις ή ο ναός πιστεύεται ως το σημείο συναντήσεως του ουρανού, της γής και του Άδη. Μερικά παραδείγματα θα διαφωτίσουν κάθε ένα από τα σύμβολα αυτά:

Τρίτη 23 Ιουλίου 2019

Ο Καπιταλισμός ως βασική αιτία της κλιματικής αλλαγής.

Η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη υπαρξιακή κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα. Η άκρατη καπιταλιστική εκβιομηχάνιση, μας έχει οδηγήσει στο χείλος του γκρεμού και αν καταφέρουμε και αποφύγουμε το τέλος του πολιτισμού μας, όπως τον γνωρίζουμε, θα χρειαστεί οπωσδήποτε η ανάπτυξη μιας νέας οπτικής, αντίθετης με τον τρόπο με τον οποίο ο καπιταλισμός «εκτιμά» τη φύση.


Πέμπτη 27 Ιουνίου 2019

Πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο αν δεν αλλάξουμε εμείς;

Το να είσαι νέος σημαίνει να θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο, έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης. Λοιπόν... πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο αν δεν αλλάξουμε εμείς;
Σε αυτό το ερώτημα, η απάντηση για εμάς είναι αυτονόητη, αλλά απ’ ότι φαίνεται δεν είναι και τόσο αυτονόητη για την πλειοψηφία του κοινωνικού μας περιγύρου, στον οποίο επικρατούν κάποιες τουλάχιστον ουτοπικές αντιλήψεις.

Πέμπτη 20 Ιουνίου 2019

Ο ποταμός Νουγκούς στο Μπασκορτοστάν.

Σε αυτά τα απέραντα δάση, πρόγονοι των Ευρωπαίων έπαψαν να είναι νομάδες κυνηγοί και έγιναν καλλιεργητικοί πολιτισμοί, φτιάχνοντας τα πρώτα τους κάστρα. Στην Ελλάδα ήταν ήδη ανεπτυγμένος ο συγγενής Μυκηναϊκός πολιτισμός.

Σάββατο 25 Μαΐου 2019

Η πλανητική κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο του θερμοκηπίου

Του Χρήστου Ζερεφού


Στο παρελθόν η Γη άλλαξε ατμόσφαιρα, άλλαξε και αλλάζει τις θέσεις των ηπείρων, όλα αλλάζουν και τίποτα δεν παρέμεινε στατικό όπως, υποστήριζε και ο Ηράκλειτος. Από τη μυθολογία γνωρίζουμε για καταστροφικά φαινόμενα, από τον κατακλυσμό του Νόε και του Δευκαλίωνα, μέχρι τις αλλαγές της μαύρης θάλασσας του Νείλου και του κλίματος του Άργους που περιγράφει ο Αριστοτέλης . Στις νεότερες περιόδους, δηλαδή στις τελευταίες δύο χιλιετίες, οι πλανητικές αλλαγές συνεχίζονται με αποκορύφωμα την μικρή παγετώδη εποχή που άρχισε στο Μεσαίωνα και σε πολλές περιοχές του πλανήτη τελείωσε το 19ο αιώνα.
Όλες αυτές αλλαγές έγιναν από φυσικά αίτια, χωρίς την παρέμβαση του ανθρώπου. Η Γη όταν δημιουργήθηκε ήταν ένας καυτός πλανήτης με ατμόσφαιρα όμοια με εκείνη του γενεσιουοργού της ήλιου. Η ατμόσφαιρα αυτή από υδρογόνο και ήλιο, αέρια που έχει και σήμερα η ατμόσφαιρα του ήλιου μας, χάθηκε και αντικαταστάθηκε μέσα σε εκατομμύρια χρόνια από μία ατμόσφαιρα με πολύ λίγο οξυγόνο που προήλθε από τα έγκατα της Γης. Η ατμόσφαιρα αυτή είχε τη χαρακτηριστική οσμή που υπάρχει κοντά σε θερμές πηγές ή ηφαίστεια. Αυτή η ατμόσφαιρα ονομάζεται αναγωγική. Η εμφάνιση της ζωής στον πλανήτη πριν από 2 - 3 δισεκατομμύρια χρόνια συσσώρευσε οξυγόνο στην ατμόσφαιρα και από αναγωγική την μετέτρεψε σε οξειδωτική. Η οξειδωτικότητα της ατμόσφαιρας είναι γνωστή από, το γνωστό σκούριασμα των μετάλλων και από την αλλοίωση (οξείδωση) οργανικών υλικών ακόμα και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Είναι η ατμόσφαιρα μέσα στην οποία έγιναν όλες οι πλανητικές βιβλικές αλλαγές του παρελθόντος, από τις καταστροφές μέχρι τη μικρή παγετώδη περίοδο που τελείωσε τον 19ο αιώνα και την ακολούθησε βιομηχανική επανάσταση
Ο 20ος αιώνας, χαρακτηριστικός της άκρατης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο, σηματοδοτεί, την έναρξη μιας νέας περιόδου στην ιστορία της Γης. Είναι η νέα περίοδος του εύκολου κέρδους, η περίοδος που η υλική ευημερία γίνεται αυτοσκοπός για τον άνθρωπο. Είναι η ανθρωπόκαινος περίοδος της Γης, που άρχισε ίσως από τα τέλη του 19ου αιώνα. Η οικονομική ανάπτυξη θεωρήθηκε πλέον ως πανάκεια για την ανθρωπότητα, χωρίς φραγμούς και χωρίς σπουδαία γνώση για το περιβάλλον. Το περιβάλλον που λάτρεψαν οι αρχαίοι Έλληνες, η ανθρωπότητα ούτε καν ενδιαφέρεται γι' αυτό. Στόχος: η οικονομική ανάπτυξη και οι αριθμοί. Κυριαρχούν σε μια νέα περίοδο αριθμολαγνείας και οικονομικής αριθμολατρείας.

Δευτέρα 13 Μαΐου 2019

From the ashes a fire shall be woken



"All that is gold does not glitter,
Not all those who wander are lost;
The old that is strong does not wither,
Deep roots are not reached by the frost.

From the ashes a fire shall be woken,
A light from the shadows shall spring;
Renewed shall be blade that was broken,
The crownless again shall be king."

-J. R. R. Tolkien-