Χρήση νανοϋλικών από αρχαίους πολιτισμούς

Γνώση παρασκευής νανοϋλικών με μεγάλη σταθερότητα στο χρόνο
κατείχαν αρχαίοι πολιτισμοί.

Τη γνώση και την τεχνολογία να παράγουν χρωστικές ουσίες με νανο-υλικά, με ιδιότητες που παραμένουν ανεξίτηλες στο πέρασμα των αιώνων, κατείχαν οι αρχαίοι πολιτισμοί των Αιγυπτίων και των Μάγιας, οι οποίοι φαίνεται πως είχαν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ακόμη και συνθετικά υλικά σε εργαστήρια της εποχής τους.

Η διαπίστωση προκύπτει από έρευνες που γίνονται σε εργαστήρια ανά τον κόσμο, στα οποία χρησιμοποιείται μία νέα μέθοδος ανάλυσης έργων τέχνης και αρχαιολογικών αντικειμένων, μέσω ακτίνων Χ, που παράγονται σε επιταχυντές ηλεκτρονίων.

Τη μέθοδο αυτή και τις πολλαπλές εφαρμογές της παρουσίασε στο 25ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φυσικής Στερεάς Κατάστασης και Επιστήμης των Υλικών, που διοργανώνει το τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο Τελλόγλειο Ιδρυμα, ο ερευνητής του εργαστηρίου Brookhaven των Ηνωμένων Πολιτειών, Έρικ Ντόριχι.

Ένα από τα πιο ενδιαφέρονται συμπεράσματα των ερευνών αυτών αφορά τη δυνατότητα των Αιγυπτίων να παράγουν συνθετικές ουσίες, που χρησιμοποιούσαν στην καθημερινή τους κοσμετολογία, αλλά και τη φαρμακολογία. Παράδειγμα αποτελεί μία συνθετική άσπρη ουσία, την οποία δημιούργησαν οι «αλχημιστές» της εποχής, το 3.000 π.Χ., «αποκρυπτογραφώντας» τα μυστικά της νανοτεχνολογίας. Αυτή πιθανώς χρησιμοποιούνταν στο δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια ως φάρμακο.

Κατείχαν, μάλιστα, και την εμπειρική γνώση της μίξης των κατάλληλων υλικών της φύσης. Διεθνής εταιρία που δραστηριοποιείται στην κοσμετολογία έδειξε ενδιαφέρον για make up που φορούσαν στο πρόσωπο και το σώμα οι Αιγύπτιες, αλλά χρησιμοποιούνταν και στις μούμιες.

Το make up βρέθηκε ανέγγιχτo, σε αλαβάστρινα βαζάκια, μέσα σε αιγυπτιακούς τάφους και η παρασκευή του προέρχονταν από τη μίξη φυσικών μετάλλων (σίδηρος και ψευδάργυρος) από την Ερυθρά Θάλασσα, έχοντας την ιδιότητα να παραμένει αναλλοίωτο στο χρόνο. Οι έρευνες επικεντρώνονται στις επιπτώσεις από τη μακροχρόνια χρήση του στο ανθρώπινο σώμα.

«Χρησιμοποιούσαν την ίδια τεχνολογία στους χρωματισμούς των κεραμικών και των κοσμημάτων τους, κάτι που εμείς γνωρίζουμε σήμερα θεωρητικά» ανέφερε ο κ. Ντόριχι.

Με τη μέθοδο ακτίνων Χ, που παράγονται σε επιταχυντές ηλεκτρονίων, μελετήθηκε και ο ειδικός χρωματισμός του «μπλε των Μάγιας», που διασώζεται ακόμη και σήμερα λαμπερό και ζωντανό σε κεραμικά του 8ου αιώνα.

Το χρώμα χρησιμοποιούνταν σε αγάλματα, σκεύη, ρούχα, σε καλλυντικά και τατουάζ και η μεγάλη του ανθεκτικότητα αποτέλεσε γρίφο για τους επιστήμονες, καθώς η χημική του σύσταση τυποποιήθηκε πρόσφατα. Πηγή ακατέργαστων υλικών για την παρασκευή του ήταν η λάσπη και το φυτό indigo.

«Η κατανόηση της προέλευσης και της χρήσης των υλικών, που παρέμεναν σταθερά στο χρόνο, από τους αρχαίους πολιτισμούς, μπορεί να μας βοηθήσει να μελετήσουμε ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλους τους τομείς της σημερινής επιστήμης, από τα πιο απλά μέχρι τα πιο σύνθετα, όπως για παράδειγμα στην κατασκευή αποθηκών για πυρηνικά απόβλητα», εξήγησε ο κ. Ντόριχι.

Η νέα μέθοδος ακτίνων Χ χρησιμοποιήθηκε και σε γνωστό πίνακα του Βαν Γκονγκ ("Patch of Grass», 1886, Παρίσι), ζωγραφισμένο σε καμβά και, όπως προέκυψε, κάτω από τον ίδιο πίνακα, προϋπήρχε ζωγραφισμένο πορτρέτο γυναίκας. Όπως φαίνεται, ο ζωγράφος χρησιμοποίησε τον ίδιο καμβά για το νέο του έργο, καλύπτοντας το πορτρέτο, με λευκή άσπρη βάση.

Πειραματικά, η μέθοδος των ακτίνων Χ από επιταχυντές ηλεκτρονίων άρχισε να εφαρμόζεται το 1995 σε έργα τέχνης και αρχαιολογικά ευρήματα, ωστόσο αναπτύχθηκε μετά το 2000, προσφέροντας ακριβείς πληροφορίες για τη χημική σύσταση και τα υλικά των υπό μελέτη αντικειμένων.

Πηγή: Καθημερινή