Άρθουρ Μάχεν

150 χρόνια από την γέννηση μίας εξέχουσας μορφής της φανταστικής λογοτεχνίας.

Ο Άρθουρ Μάχεν (1863-1947) θεωρείται ένας από τους μεγάλους συγγραφείς του Φανταστικού κυρίως για το απόκοσμο μεταφυσικό στοιχείο τρόμου που αναδεικνύει μέσα από τις ιστορίες του. Χαρακτηρίστηκε από τον Στίβεν Κίνγκ ως "ίσως ο καλύτερος δημιουργός τρόμου στην Αγγλική λογοτεχνία". Η ζωή του ήταν εκκεντρική, αφιερωμένη στη λογοτεχνία, στη μελέτη, στον μυστικισμό, στην αναζήτηση της αρχαίας Σοφίας, στις αρχαιολογικές περιηγήσεις, στη φυσιολατρία... Σχεδόν όλη του τη ζωή την πέρασε βυθισμένος στην απόλυτη φτώχεια και στην βιοπάλη, αλλάζοντας συνέχεια δουλειές, αλλά ο πλούσιος πνευματικός του κόσμος δεν μπορούσε να κατασιγάσει. Ήταν δημιουργός ιδιαίτερα παράξενων έργων, όπως: Ο μέγας θεός Παν, Ο λόφος των ονείρων, Ο Λευκός λαός, Ο κόσμος των σκιών, Η νουβέλα της μαύρης σφραγίδας, Η νουβέλα της λευκής σκόνης, Η Μυστική Δόξα, Η μεγάλη επιστροφή, Ο τρόμος, Η λαμπερή Πυραμίδα, Οι τοξότες, Το σπίτι των ψυχών, Το Απόκρυφο Φως και πολλών άλλων, καθώς και ενός πλήθους άρθρων, δοκιμίων και μυστικιστικών μελετών.

Ο Μάχεν ήταν ένας εμπνευσμένος λογοτέχνης ενός μεταστοιχειωμένου αρχέγονου, ρομαντικού τρόμου των δασών. Αυτής της μυστηριακής αίσθησης για τον έμψυχο κόσμο που η μοντέρνα ανθρωπότητα έχει απολέσει.  Οι ρίζες των μυθιστορημάτων του Μάχεν βρίσκονται στις γερμανικές και αγγλοσαξονικές λαϊκές ιστορίες του παλαιού κόσμου, που ενέπνευσαν όλη την γοτθική λογοτεχνία. Μαζί με τον Μπλάκγουντ και τον Λάβκραφτ, θα έλεγε κανείς ότι έχουν ανοίξει πύλες άγνωστων ξεχασμένων κόσμων που εισβάλλουν στην μοντέρνα εποχή, μεταφέροντας περίτεχνα θρύλους και αρχαίες ξεχασμένες θεότητες. Η μυθοπλασία του είναι εμπνευσμένη ιδιαιτέρως από τα υπέροχα τοπία και φοβερά δάση της Ουαλίας που του εμφύσησαν και το έντονο παγανιστικό στοιχείο. Το ελληνικό στοιχείο είναι επίσης έκδηλο. Από μικρός είχε λάβει άλλωστε την "κλασσική παιδεία" της μεταβικτωριανής εποχής. Το πρώτο του συγγραφικό εγχείρημα είναι το ποίημα "Ελευσίνια" που σχετίζεται με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Άγγιξε ακόμη και την Επιστημονική Φαντασία. Ο Μάχεν δεν έγραφε απλές ιστορίες τρόμου, αλλά ήταν αναμφισβήτητα ένας εξερευνητής της αρχαίας ψυχής του ανθρώπου. Το είχε γράψει και ο ίδιος κάπου στην Μαύρη Σφραγίδα: "Ζούμε σ' έναν κόσμο γεμάτο μυστήρια που μας προκαλούν δέος... σκοπεύω να εξερευνήσω το μεγαλύτερο απ' όλα τα μυστήρια, το μυστήριο του ανθρώπου."

Ο Χ. Φ. Λάβκραφτ έχει γράψει για τον Άρθουρ Μάχεν: 

"Από όλους τους δημιουργούς του Κοσμικού Τρόμου, ανυψωμένου στην πιο υψηλή καλλιτεχνική του βαθμίδα, πολύ λίγοι ή κανένας δεν μπορεί να ελπίζει να φτάσει το μεγαλείο του Άρθουρ Μάχεν, συγγραφέα μικρών και μεγάλων διηγήσεων στις οποίες τα στοιχεία του κρυμμένου τρόμου και του φόβου που παραμονεύει στις σελίδες του αγγίζουν ασύγκριτα επίπεδα σε ουσία και αληθοφάνεια. Ο κύριος Μάχεν είναι ένας άνθρωπος των γραμμάτων και διδάσκαλος ενός μοναδικού λυρικού και εκφραστικού ύφους. Έζησε μια ζωή αφιερωμένη στη δημιουργία του Φανταστικού, αλλά και σε αρχαιολογικές εξερευνήσεις, συνεπαρμένος από τα μυστήρια των σκοτεινών κελτικών δασών και από τους θρύλους της γενέτειράς του, της Ουαλίας, λάτρης της διαλεκτικής και της μεταφυσικής φιλοσοφίας. Το αναμφισβήτητο γεγονός στην περίπτωση του Μάχεν είναι αυτό: το δυναμικό και τρομακτικό υλικό στα έργα του, στέκει μοναδικό στο είδος του, και υψώνεται σαν ξεχωριστό σύμβολο, σημαδεύοντας την εποχή του αλλά και την Ιστορία της Λογοτεχνίας του Φανταστικού..." (H. P. Lovecraft, Supernatural Horror in Literature)

Δ.Τ.