Παράδοση και "Παράδοση"

 

Πολύς λόγος γίνεται στην σημερινή εποχή γύρω από την λέξη "Παράδοση". Κυρίως για την ανάγκη μίας παραδοσιακής στροφής της κοινωνίας. Μία παραδοσιακή κοινωνία έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που δεν εγκλωβίζονται στον χρόνο και συγκεκριμένες διαφορές από μία αντιπαραδοσιακή κοινωνία. Πολλές φορές όμως η έννοια της Παράδοσης χρησιμοποιείται και πολιτικά με πάρα πολλές στρεβλώσεις κυρίως από χώρους Συντηρητικών που αρνούνται το εσωτερικό και πνευματικό νόημα του όρου. Βλέπει κανείς μάλιστα, ότι έχει γίνει της μόδας σε διάφορους νεοφασιστικούς κύκλους της Ευρώπης και της Αμερικής, με αποτέλεσμα να επιτείνεται η σύγχυση και ο αποπροσανατολισμός όσων έχουν αναζητήσεις προσανατολισμού στον σύγχρονο κόσμο. Η εσωτερική έννοια της Παράδοσης είναι εντελώς αντίθετη με την συντήρηση των εξωτερικών μορφών (εθνικών, θρησκευτικών κλπ.) και είναι ακριβώς η ρήξη με αυτές. Αρκετά έχουν γραφτεί και από την Λυκώρεια και από άλλες εκδόσεις γύρω από το θέμα αυτό, θα ήταν όμως καλό να δούμε τι γράφει και ο φιλόσοφος Ιούλιος Έβολα, τον οποίο επικαλούνται πολλοί, καθώς έχει αναφερθεί και αυτός εκτενώς στο βιβλίο "Άνθρωποι ανάμεσα στα ερείπια" για τον όρο. Ειδικά στο κεφάλαιο "Όπλα του απόκρυφου πολέμου" κάνει συγκεκριμένη κριτική στους διάφορους "διανοούμενους" που αποπροσανατολίζουν συνειδητά ή από άγνοια:

"Σύμφωνα με την αληθινή, ζωντανή της έννοια, η Παράδοση δεν είναι ούτε δουλοπρεπής υποταγή σε αυτό που έχει υπάρξει ούτε οκνηρή διαιώνιση του παρελθόντος μέσα στο παρόν. Η Παράδοση στην ουσία της, είναι κάτι ταυτόχρονα μεταϊστορικό και δυναμικό. Είναι μία γενική ρυθμιστική δύναμη, στην υπηρεσία των αρχών που έχουν το χρίσμα μίας υπέρτερης νομιμότητας (μπορούμε ακόμα να τις αποκαλέσουμε «αρχές εκ των άνω»).

Αυτή η δύναμη δρα δια μέσου των γενεών, με μία συνέχεια πνεύματος και φώτισης, δια μέσου θεσμών, νόμων και κοινωνικών ιεραρχήσεων που μπορεί να εμφανίζουν ακόμα και μία αξιοσημείωτη ποικιλία και διαφορετικότητα. Ένα ανάλογο λάθος με αυτό που έχω ήδη αποδοκιμάσει, συνίσταται το να ταυτίζεις ή να συγχέεις τις διάφορες μορφές ενός λίγο ή πολύ, μακρινού παρελθόντος με την ίδια την Παράδοση.

Όπως είπε ο Hegel, «Το ζήτημα είναι να αναγνωρίσεις στην εμφάνιση των πρόσκαιρων και παροδικών πραγμάτων, και την ύλη που είναι έμφυτη και το αιώνιο που είναι αληθινό».

[...]

Στην περίπτωση του κάθε ιστορικού έθνους δεν είναι πάντοτε δυνατό να μιλάμε για ξεχωριστή «παράδοση», εάν αυτή η λέξη κατανοείται με το σύγχρονο νόημα της και όχι σύμφωνα με το ανώτερο νόημα στο οποίο αναφέρθηκα πριν.

Είναι αναγκαίο τότε, να διαλέξεις ιδέες από το παρελθόν που θεωρούνται πιο ταιριαστές από τους ανθρώπους, που σε τέτοιους καιρούς, θα επιφορτισθούν να αρχίσουν έναν νέο κύκλο.

Όταν αυτές οι σκέψεις εφαρμόζονται στην Ιταλία, ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα δύσκολο πρόβλημα, καθώς πολλαπλοί παράγοντες εμποδίζουν την διάκριση και την επιλογή. Το μεγαλύτερο εμπόδιο βρίσκεται στην ύπαρξη μίας «πατριωτικής» ιστοριογραφίας η οποία εξαιτίας του κομματικού της πνεύματος, των υποβολών και των συνθημάτων παρεμποδίζει την αντικειμενική κατανόηση πολλών πλευρών του παρελθόντος, και είναι συχνά υπεύθυνη για σοβαρές διαστρεβλώσεις.

[...]

Μία τέτοια τακτική μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορα πεδία, από το πνευματικό και πολιτιστικό έως το πολιτικό. Ένα παράδειγμα δίνεται από την «παραδοσιαρχία». Έχω ήδη αναφέρει τι εκφράζει ο όρος Παράδοση στην ανώτερη έννοια της λέξης. Είναι η μορφή που απονεμήθηκε από επιρροές εκ των άνω σε όλες τις δυνατότητες μία δεδομένης πολιτιστικής εποχής και συγκεκριμένης περιόδου, μέσω υπερατομικών, ακόμα και αντιιστορικών αξιών και μέσω αριστοκρατιών που γνώριζαν πώς να αντλήσουν μία εξουσία και ένα κύρος από τέτοιες αξίες. Στην σημερινή εποχή συμβαίνει συχνά μία συγκεχυμένη επιθυμία για επιστροφή στην «παράδοση» να διοχετεύεται επίτηδες στην μορφή της «παραδοσιαρχίας». Το περιεχόμενο αυτής της «παραδοσιαρχίας» συνίσταται από έθιμα, συνήθειες, επιβιώσαντα κατάλοιπα και ίχνη αυτών που υπήρξαν κάποτε, χωρίς μία πραγματική κατανόηση του πνευματικού κόσμου και του στοιχείου τους, που δεν ανήκει μόνο στην απλή πραγματικότητα αλλά και έχει ένα χαρακτήρα αιώνιας αξίας. Έτσι, τέτοια μη παραδοσιακά, ή καλύτερα «παραδοσιακά» χαρακτηριστικά προσφέρουν έναν εύκολο στόχο στον εχθρό, του οποίου η επίθεση κατά της παραδοσιαρχίας είναι μόνο τα αρχικά πυρά που προηγούνται μίας επίθεσης κατά της ίδιας της Παράδοσης. Με αυτή την πρόθεση χρησιμοποιούνται τα συνθήματα περί «αναχρονισμού», «αντιιστορικότητας», «στασιμότητας» και «οπισθοδρόμησης». Έτσι η αντίδραση καθηλώνεται καθώς αυτό το στρατήγημα οδηγεί με επιτυχία στον προκαθορισμένο στόχο.

Άλλο παράδειγμα βλέπουμε στα περιβάλλοντα εκείνα τα οποία όταν συναντούν σύμβολα και εσωτερισμό, ακόμα και όταν η σημασία τους πάει πίσω σε αρχαίες και ευγενείς παραδόσεις, μπορούν να σκεφθούν μόνο την μασονία και την θεοσοφία, που δεν έχουν καμία σχέση με αυτές. Η θετικιστική και ορθολογιστική προκατάληψη μίας συγκεκριμένης κριτικής «κουλτούρας» όλα αυτά τα αναγνωρίζει σαν πρόληψη και φαντασία, ολοκληρώνοντας έτσι την λασπολογία.

[...]

Από αυτό το επίπεδο, ας κατέβουμε σε ένα ακόμα πιο χαμηλό. Γίνεται συχνά αναφορά στην «ευρωπαϊκή παράδοση» και στην «ευρωπαϊκή κουλτούρα». Δυστυχώς αυτά είναι απλώς λόγια. Όσον αφορά την «παράδοση» με το υψηλότερο νόημα της, έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που η Ευρώπη ήταν προσανατολισμένη προς αυτήν. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι «παράδοση» με μία ολοκληρωμένη έννοια, η οποία είναι πολύ διαφορετική από την «παραδοσιοκρατία», είναι μία κατηγορία που ανήκει είτε σε ένα κόσμο που έχει σχεδόν εξαφανισθεί, είτε υπήρξε κατά περιόδους στις οποίες η ίδια διαμορφώνουσα δύναμη εκδηλώθηκε στα ήθη και στο θρήσκευμα, στο δίκαιο, στις πολιτικές και πολιτιστικές μορφές, δηλαδή σε όλες τις εκφράσεις της ζωής. Κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι σήμερα στην Ευρώπη υπάρχει μία παράδοση με αυτήν την έννοια, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να νομιμοποιήσει την ευρωπαϊκή ιδέα, ενώ την ίδια στιγμή πρέπει να αναγνωρίσουμε την απουσία ενός ζωογονητικού κέντρου που θα έπρεπε να είναι η αναγκαία προϋπόθεση. Σε κάθε περίπτωση, στην Ευρώπη υπάρχουν μόνο μερικά ιστορικά υπολείμματα «παράδοσης», κατανοούμενης με αυτή την βαθύτερη σημασία."